(EĞİTİM, MOTİVASYON, PSİKOLOJİ, TEŞHİS ETME, MÜDAHALE)

Güven KAYA 11.01.2017 / ANAKARA

Canlı Bomba Nasıl Eğitilir?

Canlı bombalar yukarıda bahsettiğimiz gibi “telkin” yöntemleri ile yetiştirilir. Telkin yöntemlerinin başarılı olabilmesi için eğitim sürecinde alınması gereken önlemler şunlardır.

-Eğitim yeri dış fiziki etkilerden arındırılmalıdır. Bağlı bulunulan örgütün genel seviyesinden daha uygun koşullar sağlamalıdır. Örgütün diğer elemanları ile görüşme kısıtlaması olmalıdır. Bazen, o da kısa olmak kaydıyla, diğer üyeler ile kontrollü şekilde görüştürülebilir. Bunun yanında tüm canlı bombalar eğitimin gereklerine göre grupça da eğitilebilir. Bunun asıl faydası mahalle baskısı gibi bir baskıyı her bir birey üzerinde sağlamak ve uygulamaktır. Sürüden ayrılanı kurt kapar taktiği…

-Eğitim uzun bir zaman alacağından eğitimin verildiği yerde eğitilen kişiyi “yeterince” oyalayacak malzeme olmalıdır. Ancak bu malzemeler de maksada hizmet edecek türden seçilmelidir.

-Canlı bombaya yüklenen bilgiler tek bir kaynaktan olmalı ve tek yanlı doğrular ile gerçekleri içermelidir. Haliyle bu bilgiler üzerinde oynanmış bilgilerdir. İlişkilerin ve bilgi akışının sıkı denetimi, bakış açısını iyice daraltır. Kişide en ufak bir tereddüt görüldüğünde, grup günlerinde, duygusal baskı uygulanır.

-Eğitim süreci ağırlıklı olarak psikolojik istismara uygun olan birey ve toplum odaklı haksızlıklar, olumsuzluklar, acılar, zulüm, kötülükler, sömürü ahlaksızlığı temelinde zengin öğeler içermelidir.

– Siyah veya beyaz tarzında eğitim vermek. Diğer bir anlatımla ya hep ya da hiç tarzında ideolojik telkinlerle düşmanı şeytan konumuna düşürmektir. Eğitim; “intihar eylemcisinin kendisi ve grubu tamamıyla iyi, ötekiler ise en ağır cezayla cezalandırılması gereken tümüyle kötü kişilerdir” telkinini vermelidir.

-Erdemli insanlarda bulunan namus, gurur, şeref, haysiyet niteliklerinin rahatlıkla istismar edilebileceği konuların gündemde tutulması önemlidir. Bu niteliklerin çeşitli metaforlarla işlenerek beyinde şekillenmesi sağlanmalıdır. Örnek tüfeğin namus olması, artık sıradanlaşan haksızlıkların iğfal edilme hatta tecavüz gibi gösterilmesi…

-Telkin sürecinde verilen bilgilerin bazen aktarılmasına bazen de elde edilecek sonuca önem verilmesi gerekir. Bu tip keyfiyetler o bilginin beyin tarafından işlenmesi sürecinde kişide duygusal karmaşa yaratarak daha ilgi çekici ve kalıcı olmasını sağlar. Dahası kişi kendisine edilen telkinler yönünde daha kuvvetli telkinleri kendi kendine yapar.

-Bilginin karmaşık hale getirilmesi gerekir. Bunun için de basit bir bilginin bile anlaşılması güç ve karmaşık öğeler içermesi sağlanmalıdır. Bu da o kişinin telkine olumlu yönde hızlı tepki vermesini kolaylaştırır. Çünkü bir şey ne kadar anlaşılmaz olursa o kadar inandırıcı olur. Bakınız dinlerin toplum üzerindeki etkisine. İnsanlar dinleri anladıkça uzaklaşıyor, anlamadığı sürece ise yakın duruyor, hatta içinde boğulup gidiyor.

-Terör örgütlerinin en iyi yaptığı işlerden birisi de propagandadır. Propaganda zaten kendi başına bile ciddi bir telkindir. Bu süreçte sürekli olarak aynı konular işlenir ve her yeni eklenen konu ile öncekiler arasında bağ kurulur. Böylece telkinin taze tutulması sağlanır.

-Eğitim süreci uzun tutulur. Çünkü verilen bilginin içselleştirilmesi ve kalıcı olması için normal şartlarda bir yıla varan bir süre gerekir. Süreç uzun tutulurken edilen telkinin şiddeti düşürülmez. Bir benzetme yapmak gerekirse; nehir yatağının genişlediği yerde yavaş akması ve geçit vermesi, daraldığı yerde ise hızlı akması ve derinleşmesi gibi… İşte bundan hareketle zaman olarak genişlerken şiddetin ve derinliğin azalmaması gerekir.

-Canlı bombayı kendi etnik ve inanç yapısına uygun motiflerle telkine hazır hale getirmek eğitimin en önemli noktalarından biridir. Bunun için şarkı, türkü, ilahi, marş söyletmek veya gerekiyorsa yalan da olsa hikâyeler uydurarak düşünceye duyguların eşlik etmesini sağlayan duygusal beslemelerde bulunulur. Bu bağlamda aşağıdakiler yapılarak bilinç uyutulur:

*Grup halinde bir araya gelerek namus, şeref, haysiyet ve insanlık adına toplu yeminler edilir.

*Doğru ve gerçek olup, olmadığına bakılmadan topluca slogan attırılır. Slogan attırma işlemi saatler sürebilir.

*Yine topluca marşlar veya ilahiler veya şarkılar söylenir ve sürekli tekrar edilir.

-Eğer varsa hedef kişi/kişiler veya kurum/kuruluşlar hakkında eldeki bilgileri, canlı bombanın duygularını istismar edecek şekilde anlatma, yönlendirme. Bunlar hakkında aşağılayıcı ve küçültücü yönde telkinlerde bulunmak, hikâyeler anlatmak…

-Kahraman olmak, övünülecek bir eylem yapmak, dünyada kalıcı bir iz bırakmak, boş geçen hayatını değerli bir eylemle taçlandırmak gibi değerler üzerinden egoyu duygusal olarak tahrik etmek.

– Verilen eğitimin uygulamalı bölümleri vardır. Bu süreçte canlı bombalar cesaretlerini ve ruhsal dayanıklılıklarını kanıtladıkları testlerden geçiriliyorlar. Bunlar arasında tamamen yalıtılmış bir odada günlerce sessiz bir şekilde oturmak ya da bazen yerin altına kazılan bir çukurda, bir cesetle 48 saat geçirmek gibi…

-Ölüm sonrası için, ölmeye direnci kırmak maksadıyla, çeşitli vaatlerde bulunmak. Dindar ise şehitlikten, cennetten, hurilerden bahsetmek, dinle alakası olmayan bir örgüt ise kahramanlığa, adını devrim tarihine altın harflerle yazdırmaya, dünyada kalıcı iz bırakmaya güçlü vurgu yapmak.

-Hipnoz yöntemlerinin de uygulandığı bir eğitim süreci tasarlanır. Aşılması güç durumlarda hipnoz devreye alınır. İnsanlar, bazı durumlarda ne olacaksa olsun diyerek sadece kafasında ne varsa onu yapma yani geri dönüşü olmayan bir yola girme eğiliminde olabilir. Hipnoz süreçlerinde canlı bombaların bu yola girmesini kolaylaştırmak, o yolda sağa sola sapmadan ilerlemesini sağlamak üzerinde durulur. Bir çeşit tek girişi ve tek çıkışı olan bir tünel gibi düşünebiliriz bunu…

Canlı Bombanın Motivasyonu Nasıldır?

Bilmeksizin canlı bombaya uygun biri olmak, birinin gelip seçmesi, birilerinin eğitmesi ve artık göreve gönderilecek duruma gelmesi söz konusudur. Göreve gönderilecek bu insanın ne tür motivasyonu olmalıdır veya sağlanmalıdır?

-Bir grup içinde yaşadığından grup baskısının oluşturduğu bir motivasyon olduğu tartışılmaz bir gerçektir. “Eğer” denir “sen bu görevi yapmazsan örgüt içinde saygı görerek yaşaman mümkün değil, sürekli itilir, kakılırsın. Yaparsan kahraman olarak anılırsın…” Bu duygu yaratılır ve sürekli olarak vurgulanır.

– Din ve mezhep çatışmaları yaşanan bölgelerde şehitlik, cennet ve peygamberin şefaati sürekli gündemde tutularak motive edilmesi sağlanır. Zaten şehit olacak, cennete gidecek rütbelerin en büyüğünü alacak ve Allah’a en yakın yerde bulunacak. Şehit olduğunda bu dünyada ona yasak olan şarap ve kadın ise cennette bol bol sunulacak…

“Ya bir de sıradan bir ölüm yaşar da şehit olamazsa, işte o anda yaşadığı tüm hayatın boşa gideceği” korkusunun beynine nakşedilmesi…

-Baskı, zulüm, haksızlık, sömürü yaşanan yerlerde devrimcilik adına iş yapma, adının gelecek nesillerce iyi anılması ve kahramanlar arasında altın harflerle yazılması… Kendisi hakkında şarkılar bestelenmesi, şiirler yazılması, fotoğraflarının duvarlara asılması ve tüm bunları geride kalanlar ile gelecek nesillerin söylemesi, dinlemesi, görmesi, gıpta ederek bakması belki de en büyük ödül olacaktır…

-İşgal edilmiş veya işgal edildiği telkin edilen yerlerde işgalcileri sindirme ve korkutma öne çıkarılır. Yapacağı eylemin düşmanı yenmeye giden yolu açacağı, zaferin onun sayesinde geleceği sürekli vurgulanır.

-Karizmatik liderlere olan bağlılık kişinin hayatını çok kolay yok etmesine neden olabilir. Bunu Hasan Sabbah’ın fedailerinde görmek mümkündür. Eylemi başarıyla gerçekleştirdikten sonra kaçıp, kurtulmaları mümkünken, liderlerinin emrine uyarak orada kalıyor ve bir yandan sözlü propaganda yaparken diğer yandan muhafızlar tarafından vahşi bir şekilde öldürülmeyi bekliyorlar. Yine aynı şekilde liderin işaret ettiği fedainin kendisini kale burçlarından aşağıya tereddütsüz şekilde atması…

-Şantaj da bir motivasyon yoludur. Ya kendi hayatı ile ya da sevdiği birilerinin hayatı ile şantaj yapılır. Veya aranmakta olduğu suçlardan dolayı korkutulup, hizaya gelmesi sağlanır.

-Parayla veya başka bir maddi değer ile satın alma. Geride kalan çok sevdiği insanlara büyük bir maddi imkân sağlayacağı düşüncesi ile motive olmak. Evet, terör örgütleri örgüt için küçük ama canlı bomba için büyük olan miktarları ailesine peşinen ödeyerek motive edebilir.

-Onulmaz bir hastalığa yakalanmış olmak ve öte dünyaya giderken cenneti garantilemek veya insanlığa iyi bir hizmette bulunmak gibi bir düşünce de körüklendiğinde motive edici olur.

– Kutsal kabul edilen değerleri korumak üzerinden motive etmek de mümkündür. Namus, vatan, ideal bir dünya kurmak, barış ve adaleti sağlamak, zulme karşı durmak gibi…

– Kahraman olmak, övünülecek bir eylem yapmak, dünyada kalıcı bir iz bırakmak, boş geçen hayatını değerli bir eylemle taçlandırmak gibi değerler üzerinden egoyu duygusal olarak tahrik etmek.

– Saldırı öncesi eylemcilerin motive olmaları için, narsisist yaraları iyice deşiliyor, varlıklarının tehlike altında olduğu sıklıkla vurgulanıyor. Böylelikle şiddetli bir çatışma potansiyeli yaratılıyor.

-Kişinin utanması ve kendini suçlu hissetmesi sağlanır. Sonunda kişi, “korkak” damgası yemektense ölümü tercih eder. Eğitim sürecinde, her şeyi sadece var-yok şeklinde gösteren yalancı bir kişilik nakledildiğinden motive olması zor olmaz. Artık onların yaşamındaki her şey, sadece inananlar ve inanmayanlar, insan ve insan olmayanlar, her şey ya da hiçbir şeyden ibarettir! Sorunları çözebilmenin bir tek yolu var: intihar saldırısıyla düşmanın yok edilmesi!

Canlı Bombanın Psikolojisi Nasıldır?

Canlı bombanın eylemin hemen öncesindeki ruhsal halini ortaya sermek çok zordur. Bombanın patlamadığı olaylarda ele geçenler ile bombayı patlatmaktan vazgeçenlerden o anki hislerine dair elde edilen bilgiler aşağıya çıkarılmıştır. Ancak bu insanların “genel olarak sağlıklı düşünmediğini, genelde o anda kendine tam hâkim olamadığını, bir tünel içinde hızla yol aldığı algısında olduğunu” değerlendirerek içselleştirmenizde fayda vardır.

-Narsistik yapıdadır.

-Seçilen eylemcilere baktığınız zaman, duyguları rahatlıkla harekete geçirilebilecek kişiler seçiliyor. Halk arasındaki deyimle “gaza gelmiş” durumdadır.

-Eylemci o anda iç dünyasında kendini feda etme, bir kahraman olma duygusu yaşar.

-Ya bu işi beceremezsem arkadaşlarımın yüzüne nasıl bakarım düşüncesi hâkimdir.

-Bazıları tedirginlik yaşar. Eylem bölgesine yaklaştıkça artan bir seviyesi vardır.

-Bazılarında eylemin zamanı yaklaştıkça huzursuzluk da baş gösterir.

-Tedirginlik ve huzursuzluğun bir araya gelmesi ile tereddütler yaşamaya başlar. Evet, birçok düşmanını ortadan kaldıracaktır ama kendisi de tamamen yok olacaktır. Belki de kendisini Nevzat Çelik’in Şafak Türküsü adlı şiirindeki gibi hissediyordur.

-Büyük çoğunlukta ise kararlılık hâkimdir. Zaman yaklaştıkça daha da artar bu. Belki de içinde bulunduğu tünelin ucunun görünmesidir buna neden.

-Kararlığı büyük bir iç huzuru izler.

-Kendini veda mektubu yazacak kadar iyi hisseder. Arkadaşlarına hiç olmadığı kadar içten davranır.

-Çevresine daha serinkanlı bir görünüm ile dostça davranır.

-Yemeden, içmeden kesilmez.

-Ancak algı gitgide daralır.

Ve artık son sahne… O sahnede bir tek kendi yok ama sadece kendinin kısmen farkında. O da bombayı patlatacak kadar bir farkındalık… Derken düğmeye basış ve çok büyük bir patlama sesi ama o sesi kendisi duymuyor. Çünkü ilk ölen o.

Canlı Bombayı Nasıl Anlarız?

-Huzursuzluk hali belirgindir.

-Tedirginlik gözle görülür derecede bellidir.

-Ortama uymayan davranışlar ile bir şekilde kendilerini belli ederler.

-Heyecanını kontrol edemeyenlerin terledikleri bir gerçektir.

-Psikolojik baskı devreye girmiştir ve stres yüklüdürler.

-Bedene uyum sağlamayan giysiler. Canlı bombalar genel olarak 20-25 yaş aralığında olduğundan zayıf bir bedene sahiptirler. Yüzünün zayıflığına uymayan bol bir giysi şüphe çekecektir. Bombayı bedenine saran canlı bombalar mecburen bol giysi ile bunu saklayacaktır. Yaş-yüz-giysi uyumsuzluğu canlı bombayı ele veren bir göstergedir.

Terör örgütleri bol giysi açmazını hedef bölgesinin atmosferine uyum sağlayan çantalar ile çözme yoluna gittiklerini eylemleri ile belli ettiler. Ya çantayı bir yere önceden saklıyorlar ya da gidip, olağan bir hareketmiş gibi uygun bir yere bırakıyorlar. Bir ileri aşama ise elde çanta ile dolaşıyorlar ve uzaktan kumanda ile bir başka terörist uygun anda patlatıyor.

-Yürüyüşleri kasıntılı bir biçimde olup, doğal değildir. Bombayı bedenine saranlar, doğal olarak, ağırlığın etkisi ile ağırlık taşımayan bir bedene nazaran daha hantal yürürler. Yürüyüşlerine aldıkları uyuşturucu veya uyarıcı da olumsuz etki eder. Ya kararsız ya da tam tersi çok kararlı yürürler.

-Nefes alışlarında anormallik vardır. Sık sık ama derin olmayan nefes alırlar. Nefes kontrolünü kaybetmiştir.

-Dik bakışlar. Canlı bombalar bir hedefe kilitlenmiş şekilde dimdik karşıya bakarlar. Belki tünel görüşü yüzünden belki her şeyi bırakıp ölüm ile karşılaşmak üzere oluşundan. Kendilerini patlatmadan önce alınan tüm görüntülerde bombacıların tamamen aynı şekilde baktığı görülmektedir.

-Hipnoz durumu söz konusudur.

-Dua ederler. İntihar bombacısı eylemini dini bir gerekçeyle yapıyorsa ölmeden önce dua okur. Hayatta kalan tüm görgü tanıkları, kızılca kıyamet kopmadan önce bombacıların, görünür dudak hareketleriyle sürekli bir dua mırıldandıklarını söylüyor.

-Ellerin durumu. Bu kişilerin ellerini göremezsiniz. Eğer bir kişinin elleri sürekli çantanın içindeyse, bir düğmeye basmak için bekliyordur. İlk başlarda, intihar bombacılarının kolları iki yandan sımsıkı sarılarak tutulur, düğmeye basmaları engellenirdi. Canlı bombalar, artık uzaktan kumanda ile de patlatılabiliyor.

-Bombacı erkekse ve dini bir gerekçe ile bu eylemi yapıyorsa, kalabalıkta fark edilmemesi için sakalları kesilir. Bu onları ele verir. Uzun süre sakalı olan birisi sakalını kestiğinde bu hemen belli olur. Çünkü sakallarını tıraş ettiklerinde sakalın olması gereken yerde daha açık renkli bir ten rengi kalıyor. Yüzün alt kısmı soluk oluyor, çünkü bir kez bile güneş ışığına maruz kalmamış.

-Dini bir gerekçeyle eylem yapan canlı bombaların genellikle güzel kokular sürdüğü görülmüştür. Batılılar, cennete gideceğini düşünen eylemcinin yaratıcının karşısına güzel kokularla çıkmak istediği için bunu yaptığını düşünüyor. Takdir edileceği üzere bunlar esans ya da hacı yağı temalı kokulardır.

Canlı Bombaya Nasıl Müdahale Edilir?

-Canlı bombaya sıradan insanlar müdahale edemez. Canlı bombaya sıradan polis bile müdahale edemez. Ettiklerinde ne olduğu Maslaktaki patlamada görüldü.

-Böyle bir insanı fark ettiğinizde ilk iş oradan sıvışıp, size inanmayacak olsalar da, 155’i aramak. Bu arada civardaki resmi veya sivil polisleri gözle arayıp, bulmaya çalışmak. Bırakın işi onlar yapsın.

-Bu işin uzmanı kişiler nasıl müdahale eder? Bunun nasıl olduğunu henüz bilmiyoruz.

-En uygun senaryo canlı bombanın istikametindeki halkı uzaklaştırmaya çabalamak olmalıdır. Bunun da olmayacağını biliyorum çünkü canlı bomba tarafından hemen fark edileceğinden o da hızla halkın ortasına dalmaya çabalayacaktır.

-Birinin canlı bomba olduğu ortaya çıktı ve ortalık yerde polis yok. Ruhsatlı kişisel silahınız var ve müdahale etmek istiyorsunuz. Tek bir atım hakkınız var ve bunu da gözlerinden birine yapmalısınız. Gözü dışında neresinden vurulursa vurulsun, insanlar yapacakları iş için mutlaka bir güç ve refleks buluyorlar.

Burada yazılanlar, güncelde olagelen ve ilerleyen zamanda daha da artması muhtemel olan canlı bomba saldırısına ilişkin bugüne kadar çıkan haberlerden, kendi mesleki deneyimlerimden, olaya tanık olan kişilerden edinilen bilgiler ve bu konudaki cılız bilgilerden derlenmiştir. Bir eylemde tüm bunların gerçekleştiği veya gelecektekilerde de birebir gerçekleşeceği düşünülmesin. Daha değişik tarzda canlı bomba profilleri ile karşılaşmak mümkündür. Zaten konunun en başında verdiğim tarihsel gelişim bu silahın sürekli olarak evrim geçirdiğini ve şekil değiştirdiğini ama amacının hiç değişmediğin gösterir.

Tüm Türk vatandaşlarına bu gibi olayların yaşanmayacağı bir hayat diliyorum.

Hits: 144