GÜVEN KAYA 01.03.2018 / ANAKARA

Sürgündeki lala da takip ediliyor

9/Ağustos/321

Şifre: Mecid Efendi hazretlerinin lalası Osman Beyin ba iradei seniyyeyi hazreti hilafetpenahi ikamete memuren Adapazarında olduğu telgrafnamei nezaretpenahilerine cevaben arzolunur.

İzmit Mutasarrafı Kâzım

27/Aralık/316

Bargir Mecid Efendi hazretlerinden ve eğer takımı Bahri Paşadan olmak üzere efendii müşarünileyhin dairesine mensup Adapazarı civarında meskûn Abaza kabilesinden birisinin Üsküdardan kara tarikile pazartesi günü Adapazarına geldiği haber alındığı ve tahkikata devam edilmekte v şifreli telgrafnamedeki emir ve ferman ahkâmını icra edeceğimiz vazifei mukaddeslerimizdendir.

Eskişehirde

Yaverandan süvari kaymakamı                Yüzbaşı

Çerkes Mehmet                                               Mehmet Ali

Sultanlar da adım adım takip ediliyor

12/Eylül/317

Cemile Sultan hazretlerinin dünkü gün kerimesi Fatma Sultan hanımefendiyle Beşiktaşa azimet ve akşamüzeri Pşalimanındaki sahilhaneye avdet ettikleri maruzdur, ol babda.

Üsküdar Mutasarrıfı Hamdi 

9/Şubat/319

Devletlû ismetlû Cemile Sultan hazretlerinin bu gün saat beş raddelerinde Erenköyündeki köşkünden Üsküdar iskelesine gelerek Şirketi Hayriye vapuru ile Beşiktaşa azimet ve akşamüzeri avdet eylediği maruzdur, ol babda.

Üsküdar Mutasarrıfı Hamdi

30/Haziran/320

Küçük Çamlıca nizamiye karakolhaneleri civarındaki sayfiyelerinde ikamet buyurmakta oldukları devletlû ismetlû Nazime Sultan hazretlerinin kethüdası kulları mezkûr karakolhaneleri zabiti kullarına müracaatla köşkleri ve civarı haricinde devriye tarikile efradı şahanelerinin gezdirilmesini ve yabancı bir kimseye tesadüf olunduğu halde derdest edilmesini ifade ve beyan eylemiş olduğundan bu babda ne veçhile ile hareket olunacağının emrü işarı…

Yaveri hazreti şehriyarlarından

Üsküdar ciheti kumandanı ferik kulları

Ali Şâmil

Dergâhta zikredenler nasıl tespit edilmiş?

28/Kasım/892

Şeyh Ebülhüda Efendinin Serence yokuşundaki dergâhında bu pazartesi gecesi vuku bulan zikirde Miralay Osman Bey, Belediye Tanzifat Müfettişlerinden bir kürt, merhum Kadri Beyin oğlu ve Şeyh Tahir Efendinin dervişlerinden iki kimse, Ebülhüda Efendinin 4 sene evvel kahveciliğinde bulunmuş olup üç gün evvel Halepten gelen Hacı Hızır ve yanında iki Halepli, Ebülhüda Efendinin konağındaki bulunan Halep ve Şamlılardan bir kaçı, bu kere zaptiye kapısında çalışan bir polis memurunun gösterdiği kolaylıktan faydalanarak ilmühaber almadan yol tezkeresi temin edip memleketlerine gittikleri, gizlice bulundurulan memurun tahkikat ve görgüsüne dayanan ihbarından anlaşılmış olduğu arzolunur. Ferman.

Beşiktaş Polis Amiri

Hasan

Padişahın “mühim” işareti koyduğu jurnal

Ebülhüda Efendi bu Cuma günü “Selamlık resmi âlisinden” sonra Feraşet Vekili[1] Ahmet Esat Efendi ile beraber arabaya binip Ahmet Esat Efendinin konağına gittiler. Yarım saat kadar dinlendikten sonra Ebülhüda Efendi yalnız olarak çıkıp Beşiktaşta Kitapçılar hamamı karşısında oturan Şurayı Devlet âzasından Mısırlı Mehmet Beyin konağına uğradı. Yarım saat sonra Mehmet Beyle beraber arabaya binip Şehzade başı civarında gezintide bulundular. Sonra Beyazıt camii şerifi avlusunda tesbihci sergisinde oturdular. Yarım saat kadar görüştükten sonra Beyazıt Kütüphanesine girdiler. Orada bir saat kaldılar. Bilâhare yine beraber arabaya binip Beşiktaşa, konaklarına döndükleri maruzdur. Ferman.

(Bu jurnalde imza yoktur. Jurnalin

Altına Padişah tarafından “mühim”

Kelimesi yazılmıştır.)

Alıntılanan bölümler Abdülhamit’e Verilen Jurnaller, Faiz Demiroğlu, Tarih Kütüphanesi Yayınları, 1955, İstanbul adlı eserdendir.

Not: Eserden aynen aktarılmıştır. Yazım hatalarına ve dilbilgisine müdahale edilmemiştir.

JURNALLER DEVAM EDECEK. DURMAK YOK, AKTARMAYA DEVAM.

[1] Mekke’de o işe bakan Padişahın bir nevi mümessili. Feraşet (frş) “Kabe süpürücüsü” anlamındadır. Kabenin ve peygamber kabrinin temizlik ve bakım işlerini üzerine alan kişinin kendine vekil olarak tuttuğu kişidir. Feraşet işi Osmanlıda berat ile verilir ve beratı alan da kendine bu işi yapacak birini vekil tayin ederek ekibini oluşturur. Bu vekil o ekibin başıdır. Bazı kaynaklarda -kişisel olarak ikna olmadım- Osmanlıda padişahın “halife görevlerini üstlenen kişi” olarak kullanıldığından bahsediliyor.

Faraş (frş) kelimesi de buradan türemektedir.

Bu dipnot için “Büyük Osmanlıca-Türkçe sözlük, Mustafa Nihat Özön, İnkilâp-Aka Yayınevi, 1952, İstanbul” ile “Yeni Lügat ve Ansiklopedi, 1-5 cilt, İbrahim Alaattin Gövsa, İskit Yayınları, 1947, İstanbul.” adlı eserlerden yararlanılmıştır.

Hits: 40