Rusya, bu yıl (2018) Eylül ayında Sovyetler Birliği yıkıldığından beri gerçekleştirilen en büyük askeri tatbikat olan Vostok 18 Tatbikatını yaptı. Ülkenin doğusunda yapılan bu tatbikata 300.000 Rus askeri ve bazı Çin birliklerinin katıldığı söyleniyor. Tatbikatta, çok sayıda tank, zırhlı araç ve diğer kara harp silah ve araçları ile çok sayıda top ve hava aracı (uçak, İHA, helikopter vb.) kullanıldı.

Bir haftadan kısa süren bu tatbikatta, Rusya’nın kara askeri birliklerinin uzak mesafelere taşınması, kuvvetler arasında ve müttefik devletlerin orduları ile (Çin vb.) iş birliği (müşterek ve birleşik harekat) kabiliyetleri test edildi. Bu büyük tatbikat birçok batılı askeri uzmanda endişelere sebep oldu. Özellikle de, eğer Rusya ittifakın doğu sınırına böyle büyük bir kuvvetle yığınak yaparsa NATO’nun Rusların karşısına böyle büyük bir kuvvet çıkaramayacağını bilen, NATO yetkilileri çok endişelendiler.

NATO gibi bütün Batı ülkeleri de bu tatbikatı endişeyle takip ettiler. Çünkü bu tatbikatı, Rusya’nın ekonomik sıkıntılarına rağmen halen büyük bir kara kuvveti kapasitesine sahip olduğunun sinyalleri olarak algıladılar. Daha da önemlisi, bu tatbikat Rusya bu imkân ve kabiliyetini en doğudan en batıya kadar geniş bir coğrafyada savunma ve taarruz amacıyla kullanabilecek eğitim, ulaştırma, lojistik ve stratejik kapasiteye sahip olduğunu gösterdi.

Bu endişenin merkezinde, Rusya’nın çok güçlü bir ana muharebe tankı envanterinin olduğunun anlaşılması birinci sırada yer almaktadır. Çünkü Rus ordusunun mevcut birliklerinde ve stratejik ihtiyatlarında binlerce tank bulunmaktadır. Fakat bunun aksine, bu gün NATO ülkelerinin ordularının çoğunda tank sayısı birkaç yüz adede kadar düşmüş durumdadır.

Bu durum Batı’nın Soğuk Savaş’ın sona ermesinin ardından ekonomik kaygılar sebebiyle silahlı kuvvetlerde ve özellikle de tank gibi pahalı harp silah ve araçlarında büyük bir azaltmaya giderken Rusya’nın zırhlı birliklere ve özellikle tankların modernleştirilmesine ayırdığı büyük kaynaklar ve uzun vadeli bir çabanın sonucudur.  Bu çabalar sonucunda Rusya’nın tank miktarı henüz, Sovyetler Birliği’nin yıkılmadan önce aktif olarak ordu birliklerinin kullanımında olan 30.000 ve rezerv olarak tutulan 40.000 olan tank miktarının çok altında olsa da, NATO ve diğer Batı ülkelerin silahlı kuvvetleri çok hızlı bir şekilde küçüldüğü için şu anda Rusyanın ulaştığı askeri yetenekler, NATO ve Avrupa için tehdit edici bir seviyeye ulaşmış görünmektedir.

Rus ordusunun tank miktarındaki artış kadar tankların imkân ve kabiliyetlerindeki artış ta dikkate değer bir seviyeye ulaşmıştır.  Örneğin son zamanlarda kullanıma giren T-14 tankı, 1960’lar döneminde kullanıma giren T-64 serisi tankların geliştirilmiş modelleri olan bir önceki jenerasyon tanklardan tamamen farklı ve yeni bir tanktır. Fakat şimdilik, oldukça masraflı olan T-14 tanklarından büyük miktarda üretmek yerine bir yandan da daha az maliyetli bir proje olan T-72 tanklarının modernizasyonu faaliyetlerine de ağırlık verilmiştir. Bununla birlikte Rus hükümeti, yeni jenerasyon tankların ve yeni teknolojilerin geleceğin tanklarında en iyi kullanılmasını sağlayacak şekilde geliştirilmesine çalışılması konusunda kararlı görünmektedir.

Bu çalışmalar sonucunda Rus tankları ve özellikle de T-14 tankı daha şimdiden Batı tanklarında bulunmayan birçok özelliğe kavuşmuş durumdadır. Örneğin; insansız bir kule ve tankın isabet alması durumunda hayatta kalma şansını artırmak için personelin ön tarafta ilave koruma sağlayan bir bölümde bulunması gibi özellikler bunlardan bazılarıdır. Ayrıca bu tanklar, muhtemelen aracın zırh korumasını artırmak için, eski jenerasyon tanklara göre daha geniş bir gövdeye sahipler. T-14’ün aktif koruma sistemi (APS), reaktif zırh (explosive reactive armor, ERA) ve kompozit zırhın kullanıldığı çok katmanlı savunma çözümleri sunmaktadır.

Rus tanklarındaki bu gelişmelere rağmen NATO ve diğer Batı devletlerinin orduları bu yeni teknolojik kapasiteleri henüz yeni yeni kazanmaya çalışıyorlar. Özellikle zırh korumasında bu yönde yoğun bir çaba görülmektedir. Mesela ABD, kısa süre önce İsrail’in Tropy zırh koruma sistemini kullanmaya karar verdi. ABD, İsrail firması Rafael Advanced Defense System’in geliştirdiği bu zırh koruma sistemini 2020’ye kadar kullanmayı planlıyor. Bu firma, zırh sisteminin ABD tanklarına takılması için bir ABD firması olan Leonardo DRS firması ile anlaşma imzaladı. Bu zırh, M1A2 tanklarında kullanılacak ve dört zırhlı tugayın tankları bu zırha sahip tanklardan oluşacak.

Konu ile ilgili açıklama yapan ABD askeri yetkilileri, askeri alanda yerli veya yabancı olmasına bakılmaksızın yeni sistemleri satın almaya devam edeceklerini söylediler. Buna rağmen bazı askeri uzmanlar ABD’nin bu konuda güncel gelişmelerden hayli geri kaldığını ve geçmiş on yıl boyunca böyle teknolojileri satın alma fırsatını birçok defa kaçırdığını açıklamaktadır.

ABD Kara Kuvvetleri, Bradley Zırhlı Muharebe Araçları ve Stryker    (ABD ordusunda kullanılan General Dynamics Land Systems tarafından üretilen Kanada yapımı 8 tekerlekli LAW III’ten geliştirilen 8×8’ilk zırhlı muharebe aracı) Zırhlı Muharebe Araçlarının zırhlarının da benzer sistemlerle geliştirilmesini istiyor fakat bu konuda bazı pürüzler yaşanıyor. Yakın zaman önce kamuoyuna Stryker’lerde, Iron Curtain System’in (Iron Curtain Sistemi, bir ABD teknoloji geliştirme ve üretim şirketi olan Artis tarafından tasarlanan aktif koruma sistemidir. Sistem askeri araçları ve sabit tesisleri; roketler, tüfek bombaları, bombaatar ve benzeri silahlara karşı korumak için geliştirilmiştir.) uygulanacağı açıklanmasına rağmen Stryker’ler üzerinde bu sistemin istenen korumayı sağlayamadığı ortaya çıktı. Bu sebeple bu sistemden vazgeçileceği açıklandı. Şimdi orta ağırlıktaki zırhlı araçlar için yeni bir teknolojik seçenek aranıyor.

NATO ve diğer Batı ülkeleri zırh korumasının yanında araç içi görüş sistemleri konusunda da bazı çalışmalar yapmaktadır. Örneğin Danimarka DNVS-4, Fransa Jaguar Zırhlı araçları için Safran tarafından geliştirilen araç içi görüş sistemleri, Almanya Leopard 2 için geliştirdiği A7V gece görüş sistemleriyle envanterini ve optik kapasitesini artırmaya çalışmaktadır. İngilizler ise Challanger-2 tanklarının yenilenmesi ihalesi açmak üzere. Bu proje ile tankın ana sistemlerinin yenilenmesi ve tanka yeni silah kontrol sistemleri ve çoklu görüş sistemleri gibi ilave kabiliyetlerin kazandırılması amaçlanmaktadır.

Mühimmatta da bazı yeni geliştirme çalışmaları yapılmaktadır. Bu kapsamda özellikle 120 mm silahlar için bazı mühimmat geliştirme projeleri yürürlüğe konmuş durumdadır. Mühimmat çalışmalarında amaç, çok amaçlı, programlanabilir ve muharebe sahasında hedefler ortaya çıktığında mürettebata daha fazla esneklik kazandıracak özellikler kazandırmaktır. Mevcut askeri gelişmeler ve son yıllarda yaşanan çatışmalardan, geleceğin muharebeleri ve çarpışmaları daha çok şehirlerde ve diğer meskûn mahallerde yaşanacak gibi göründüğünden mühimmat geliştirme çalışmaları da meskûn mahallerde muharebe ihtiyaçları dikkate alınarak yapılmaktadır.

Bunun için AMP (Advanced Multi Purpose, yani Gelişmiş Çok Amaçlı) mühimmatlar geliştirilmektedir. Bu teknolojide en önemli özelliklerden biri mühimmatın daha önce çarpacağı ancak esas hedef olmadığı için mühimmatın infilak etmesi istenmeyen hedefleri delip geçecek ve istenen hedefe ulaştığı zaman patlayacak şekilde programlanabilmesidir.

Örneğin bir binayı güçlendirerek direnek noktası haline getirmiş olan bir düşman unsuruna karşı bu mühimmat kullanıldığında, mühimmat bina dışındaki koruyucu malzemeye çarpınca patlamayacak ve bu malzemeyi delip geçtiğinde bina içinde patlayacaktır. Bu şekilde delip geçmesi istenen birden fazla katman varsa her katman için bu programlama yapılabilecek ve mühimmat tam istenen yerde infilak edecektir.

Bu açıklamalardan da anlaşılacağı gibi Batı silah ve teknoloji geliştirmede uzun yılların verdiği rahatlık ve bunun sebep olduğu ihmal sebebiyle Rusya’ya karşı dezavantajlı duruma düşmek üzeredir. Son günlerde bu durumun farkına varan NATO ve diğer batı ülkeleri, dezavantajlarını kısa süre içinde tersine çevirmek için harekete geçmiş ve Rusya karşısında avantajlı duruma geçmek için hala ellerinde fırsat bulunmaktadır. Ancak bunun için, şu sıralarda Rus ordusu ile çatışmadan kaçınmak gerekmektedir. Aksi takdirde, yakın zamanda yaşanacak böyle bir çatışma, herkes için büyük sürprizler yaşanabilir.

(Not: Bu yazıdaki bilgiler büyük ölçüde Shephard Media Publication tarafından yayınlanan LWI dergisinin 35. Sayısından yararlanılarak hazırlanmıştır.

Hits: 22